به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مديريت پسماند مجموعه اي از فعاليت هايي است که براي سامان دادن زباله های شهری و روستایی به روش هاي مهندسي و بهداشتي صورت مي گيرد. از مهم ترين معضلات و مشکلات سواحل، نبود مديريت مناسب پسماند است. شهرهاي ساحلي کشور با مشکل جدي دفع پسماندها مواجه اند. مديريت غيراصولي پسماند، نوار ساحلي استان مازندران را با مشکلی جدي کرده و اين مناطق را در معرض آسيب هاي زيست محيطي قرار داده است.

دورنمای مدیریت پسماند در مازندران

کارشناس ارشد محیط زیست درباره تأثیر زباله ها و پسماند در مازندران می گوید: در این استان با جمعیت ۳ میلیون و 330 هزار نفری روزانه 3 هزار تن زباله تولید می شود و از این میزان روزانه 300 تن زباله در جنگل‌های شمال انباشت می شوند. این جدا از حضور سالانه 17 میلیون گردشگر است که سبب می شود حجم زباله ها ۳ برابر افزایش یابد.

کیایی افزود: این زباله‌ها در میان جنگل‌‌، رودخانه و دریا رها شدند. در محمود‌آباد در ۲ متری ساحل خزر زباله دپو می‌شود، در قائم‌شهر و تنکابن نیز ۴۰ سال است زباله را در بستر رودخانه دپو می‌ کنند که ارتفاع آن به ۲۰ متر می ‌رسد. در فریدونکنار ارتفاع دپوی زباله به ۱۰ متر رسیده است. موضوعی که سبب شده درپی این معضل چندی پیش با شکایت اداره محیط زیست مازندران از شهرداری ها حکم بازداشت ۸۰ درصد از شهرداران شهرهای مازندران صادر شود.

اگرچه شهرداری های استان در تلاش هستند تا با ساخت کارخانه کمپوست، معضل را مهار کنند اما این اقدامات تاکنون نتایج موثری نداشته است. جدا از پیامدهایی که بوی بد زباله و انباشت آن بر تخریب محیط زیست دارد، شیرابه های زباله ها و نفوذ آن به آبهای زیرزمینی نیز مشکل دیگری است که سبب انواع بیماری می شود.

در چنین شرایطی، عضو مجمع نمایندگان مازندران با انتقاد از همکاری نامناسب دولت و شوراهای شهر با سرمایه‌گذار ساخت نیروگاه زباله‌ سوز می گوید: در زمان بررسی برنامه ششم از آقای لاریجانی درخواست کردیم موضوع پسماند استان های شمالی را در برنامه لحاظ و اقدام کلانی در این باره شود حتی چندین سرمایه گذار نیز استقبال کردند اما متاسفانه دولت و شوراهای شهر همکاری مناسب نداشته و در واقع شوراهای شهر و شهرداری ها به کمپوست زباله های شهری روی آورده اند.

رضیان افزود: هر چند کمپوست ارزش افزوده را به دنبال دارد اما به دلیل رطوبت بالا جوابگوی ساماندهی زباله استان نیست.

دبیر ستاد توسعه انرژی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم وضعیت میزان زباله و پسماند در دو استان گیلان و مازندران را «فوق بحرانی» توصیف کرد.

سیروس وطنخواه مقدم، نبود اراده جدی در ادوار مختلف، سوءمدیریت، بخشی‌نگری، نبود اعتبارات و سرمایه‌گذاری ناکافی دولت را مهمترین دلایل رکود طرحهای ساماندهی پسماند دانست و گفت:آمار شیوع بیماری‌های مختلف رابطه معناداری با میزان زباله‌ها دارد.

وی با انتقاد از روش امحاء زباله‌ های خطرناک، به یک نمونه از مشکلات مدیریتی در این زمینه اشاره کرده و گفت: در سال ۱۳۹۶ برای قیمت‌گذاری برق تجدیدپذیر از منابع پسماند در این ستاد کارگروه مشترکی تشکیل شد و مصوباتی نیز داشت اما وزارت نیرو تاکنون این مصوبات را ابلاغ نکرده‌است.

دی‌ماه پارسال ولی‌الله نانواکناری، نماینده بابلسر و فریدونکنار با اشاره به روند آلوده‌سازی دریای خزر گفت: در سمومی که از طرف ایران به خزر ریخته می‌شود هنوز دِتِ‌تِ و جیوه یافت می‌شود و گونه‌های آبزی در این دریا منقرض شده‌اند و ماهی کپور و آزاد به کمترین میزان خود رسیده اند و خاویار تقریباً به صفر رسیده‌ است. ریختن زباله‌ها در طبیعت طی ۳۰ سال گذشته باعث شده‌است که کوهی از زباله در منطقه شاهزید جاده هراز، همه رستوران‌ها و مراکز تفریحی بخشی از مسیر این جاده را به تعطیلی کشانده و آب رودخانه هراز را آلوده کند. در شهرستان توریستی بابلسر هم به فاصله چند صد متری از دریا کوهی از زباله سال‌ها است انباشته و با خاک پوشانده می‌شود. کوه‌های زباله منبع اصلی تولید شیرآبه است و گزارش‌هایی از نفوذ این شیرابه‌ها به شالیزارهای پایین‌دست نیز منتشر شده‌است.

نارضایتی بازرسان قوه قضاییه از وضعیت پسماند مازندران

هیأت هفت نفره بازرسی قوه قضاییه هم چند روزی است که با حکم ویژه ریاست محترم قوه قضائیه، وارد مازندران شده‌اند تا مهمترین مسائل استان را بررسی کنند که یکی ازآنها پسماند است. آنها در گزارشهای خود ازوضعیت پسماند مازندران رضایتی نداشتند.

مدیر این گروه بازرسی از شرایط پسماند مازندران انتقاد و این سؤال را مطرح کرد که چرا وضعیت مازندران طوری شده است که مسئولان نظام هم به موضوع پسماند حساس شده‌اند تا جایی که دستگاه قضایی و سازمان بازرسی کل کشور نیز ورود پیدا کرده‌اند؟

محمد خاقانی ، با ابراز تأسف می گوید: در این بخش، جزیره ‌ای عمل شده است در حالیکه مازندران گل سرسبد کشور است و باید وضعیتی بهتر از این داشته باشد.

وی با اشاره به هزینه حدود 187 میلیارد تومانی از سال 91 تاکنون برای ساخت هشت سایت پسماند در استان، آرزو می‌کند که ای کاش! ازهمان اول سه سایت درغرب، مرکز و شرق مازندران درنظر گرفته می‌شد تا به نتیجه برسد نه اینکه هشت سایت درگیرشوند وبین 20 تا 90 درصد پیشرفت،توقف یا روند کندی داشته باشند.

خاقانی همچنین از شیرابه‌ زباله‌های نوشهر می‌گوید که به رودخانه و آبراهه‌ ها نشت می‌ کند و در قائم‌شهر نیز شیرابه‌ها وارد رودخانه می‌شود، در آمل نیز وضعیت خوبی دیده نشد .خاقانی می‌افزاید: دستگاه‌ها در واگذاری عرصه برای سایت دفن زباله، دلسوزی ندارند؛ امور اراضی، منابع طبیعی و جهاد کشاورزی باید وارد کار شوند، در سایت آمل مشکلات زیادی وجود دارد و در حال بغرنج ‌شدن است، همه دستگاه‌ها باید بسیج شوند.

مدیر گروه بازرسی قوه قضاییه در مازندران همچنین از مناسب ‌نبودن قراردادها با پیمانکاران حوزه پسماند و بازگذاشتن دست آنها در این قرارداد انتقاد کرد و ساخت زباله‌ سوزهایی با ظرفیت 500 تن را تنها برای وضعیت فعلی قابل کارایی دانست در حالی‌که باید از همین حالا فکری برای آینده باشد.

این گفته ها نشان می دهد طرحها و مصوبات کارگروه پسماند مازندران، تاکنون نه تنها ضمانت اجرایی نداشته است بلکه با فعالیتهای جزیره ای و گره زدن چالش زباله استان به جریان های سیاسی و اجتماعی، همان مصوبات هم روی زمین مانده است. حال باز هم باید منتظر ماند تا زمان مشخص کند حضور و پیگیری های گروه ویژه بازرسی قوه قضاییه در ساماندهی پسماند مازندران چقدرموثر خواهد بود؟